2 Temmuz 2010

Ders 10

RUSÇADA İSMİN HALLERİ, -DE HALİ

Rusça bir cümlede sözcükler arasındaki ilişkiler sözcüğün sonundaki (bitimindeki) değişiklerle belirlenir. Ruşça ve Türkçe bu bakımdan aralarında benzerlik olan dillerdir. Rusça’da sözcükler arasındaki çeşitli ilişkileri gösteren altı durum vardır. 

1.Именительный падеж - И.п. - (yalın hali)
2.Родительный падеж - Р.п. (- in hali)
3.Дательный падеж - Д.п. (-e hali)
4.Винительный падеж - В.п. (-i hali)
5.Творительный падеж - Т.п. (araçlı hali)
6.Предложный падеж - П.п. (-de hali)

Bugün Предложный падеж (-de hali) hakkında konuşacağız


Предложный падеж ГДЕ? (Nerede?) sorusuna cevap verir. Asla yalnız başına kullanılmaz. Kullanımı sırasında mutlaka bir edat gerektirir. Beş edatla birlikte kulanılır. Bu derste ilk ikisini konuşacağız.

В - bir yerin, bir şeyin İÇİNDE olma durumu için kullanılır 

в театре - tiyatroda

НА -bir yerin, bir şeyin ÜSTÜNDE, ÜZERİNDE olma durumu için kullanılır.На на столе - masada (masanın üstünde)

на aynı zamanda içinde bulunan sosyal olayları belirtmek için de kullanılır:

на концерте - konserde
на уроке - derste
на работе - işte

в edatı ise kapalı bir yerin içinde anlamda kullanılır

в доме - evde
в комнате - odada
в школе - okulda
в театре - tiyatroda

на edatı herhangi bir kara, deniz ve hava aracı ile gitmek bildirirken araç isminin önünde kullanılır. (на чём? - hangi vasıta ile?)

на самолёте - uçakla
на поезде - trenle
на машине - arabayla
на автобусе - otobüsle

в ve на edatları kendisinden bir sonraki sözcükçe bitişik olarak okunur.


Farkettiniginiz gibi -de halinde adlar genellikle -e takısı alırlar.
ve -ия ile biten bazı dişil olan adlar ise takısını alır.

Şematik olarak bu kurallı şöyle yazabiliriz:

Sessiz, Й, А, Я, О, Е ---Е 
Ь (eril)----Е
ИЙ, ИЯ, ИЕ ----ИИ 
Ь (dişil) ---И


М.р. / Eril   
стол - masa                        на столе - masada 
портфель -  çanta                в портфеле - çantada
музей - müze                      в музее - müzede 
планетарий -planetaryum     в планетарии - planetaryumda

Ж.р./Dişil    

комната - oda                    в комнате - odada 
ревня - köy                       в деревне - köyde 
тетрадь - defter                 в тетради - defterde
аудитория - sınıf                в аудитории - sınıfta

Ср.р./Nötr  
окно - pencere                     на окне - pencerenin üstünde 
море - deniz                        в море - denizde 
общежитие - yurt                 в общежитии - yurtta

Bu kuralın bazı istisnalar var:

порт/аэропорт - liman/havalimanı         в порту/в аэропорту
шкаф – dolap                                     в шкафу
лес - orman                                       в лесу
сад – bahçe                                       в саду
угол – köşe                                       в углу
пол –  taban                                      на полу 
берег – kıyı                                       на берегу
мост – köprü                                      на мосту
метро                                               на метро
такси                                               на такси


Hadi birkaç alıştırma yapalım. Ama önce yeni sözcükleri dinleyin, okuyun ve öğrenin:

комната - oda
стол - masa
ковёр - halı
картина - tablo
стена - duvar
окно - pencere
книга - kitap
ручка - kalem
тарелка - tabak
улица - sokak
город - şehir
река - nehir
лодка - sandal
рыба - balık



Aşağıdaki cümleleri okuyun ve Türkçe'ye çevirin:

Что это?
Это комната.
Что в комнате?
В комнате стол, картина, ковер и окно.
Где стол?
Стол в комнате.
А что на столе?
На столе книга и ручка.
Где картина?
Картина на стене.
Где комната?
Комната в доме.
А где дом?
Дом в городе. А город на реке.
Что в реке и что на реке?
В реке рыба. А на реке лодка.


Aşağıdaki cümlelerin Rusça'larını yazınız:

Odada.
Masada.
Irmakta.
Balık ırmakta(dır).
Halı nerede?
Halı odada.
Balık nehirde.
Oda evde(dir).

Boşlukları gereken sözcük ya da harflerle doldurarak aşagıdaki cümleleri yazın:

.... столе книга.
В дом.... комната.
.....стол? Стол .... комнате.
Где дом? Дом ... улице.
А где ....? Улица в город.....
А город ... Турции.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder